Jeszcze w połowie ubiegłego wieku na zakłady zecerskie można było się natknąć w praktycznie każdym dużym polskim mieście. Dziś niewiele już osób ma pojęcie o tym, czym właściwie ten rzemieślnik się zajmował. Chcielibyśmy więc opowiedzieć nieco więcej o tym fachowcu, zanim świat zupełnie już zapomni o zecerstwie – ważnym dziale poligrafii, bez którego niemożliwa byłaby produkcja książek, gazet oraz innych materiałów drukowanych.
Zecerstwo – czym właściwie jest ta dziedzina poligrafii?
Kiedyś, zanim jeszcze powszechnie zaczęto powszechnie wykorzystywać komputery do przygotowywania materiałów do druku, to właśnie zecer odpowiadał za skład i łamanie tekstu. Dziś skład i łamanie wchodzi w skład tak zwanego DTP – czyli cyfrowego przygotowywania materiałów do druku. Skład to samo przygotowanie tekstu, natomiast łamanie polega na podziale na akapity, kolumny oraz uzupełnienie treści przygotowanymi wcześniej materiałami graficznymi. Początkowo, praca zecera przede wszystkim opierała się na układaniu tekstu z pojedynczych czcionek. Działo się tak od czasów wynalezienia czcionek przez Jana Gutenberga, aż do końca XIX wieku. Wtedy to właśnie zaczęto używać tak zwanych wierszy linotypowych – czyli składać teksty linii bądź fragmentów tekstu. Takie linie były odlewane bądź nacinane na szpalcie. Szpalty mają dwojakie znaczenie. Mogą być to gumowe listwy podnożowe, na których wycina się czcionki bądź inne elementy poligraficzne, ale określenie to stosuje się również na gotowy, złożony z czcionek tekst gotowy do zalania atramentem i wybicia na kartce.
Gdzie się podziały zakłady zecerskie?
Cytując klasyka – „prawdziwych zakładów zecerskich już nie ma”. Usługi zecerskie obecnie określa się mianem wspomnianego DTP, bądź po prostu przygotowania materiałów do druku i realizuje się je w studiach poligraficznych, agencjach reklamowych oraz dużych drukarniach. Zecera możemy więc wciąż spotkać w wyżej wymienionych miejscach. Ponieważ przygotowanie materiałów do druku wymaga ogromnego skupienia, a dźwięk głośnych maszyn drukarskich potrafi skutecznie rozpraszać uwagę, to często na drzwiach jego biura zobaczymy zawieszki na klamkę z napisem „nie przeszkadzać” albo „jestem w pracy”. Funkcja tego rzemieślnika jest niezwykle istotna – nawet przy obecnym poziomie rozwoju technik poligraficznych, każda książka, gazeta, broszura czy nawet wizytówka musi zostać przygotowana do druku. Przeprowadzenie tych prac nie tylko poprawia odbiór wizualny drukowanego materiału, lecz również zapobiega powstaniu błędów w druku – przykładowo maszyny drukują na określonej przestrzeni roboczej, a zadaniem zecera jest określenie marginesów bezpieczeństwa dla wydruku danego materiału.